Beynolxəlğə Tolışə Fond
Dəvardəyon oqəte, ımrujnəni nıǧo doe, vəoməy soxte
International Talysh Foundation
Tolışə millət ǧədimə vaxtonku Kaspi dıyo nıso-həşinıştə (cənub-ğərbi) dıyokənoədə İroni - Ozorboyconi marzon har dı tonədə kompakt jiyedə iyən həm çe Nıso (Cənubi) Ğəfğazi, həmən çe Həşinıştə (Ğərbi) Asiyə buminə (aboreqenə) əji təki zıne bedə. Tolışon qıləy əlehdə İronə zıvonədə qəp jəydən ki, ım zıvoni navkonə formon detobə orəxnə sasoron Həşinıştə Asiyə zəminonədə xəyli vey həndəvəronədə pevılo bıəbe.
Çe UNESKO «Qin be xətoədə mandə dınyo zıvonon atlas» - ədə tolışə zıvon bənəy «həssosə» zıvonon qıləyni təki nişon doə bıə. Tolışə zıvoni hifz iyən monitorinq proqramon nıbe, bəvon məhdudiyət noə be iyən faktiki qədəǧon be holədə zıvoni zınəkəson şe-şe kam bedən.
Sıvoy ımi, tolışə folklori qırdə karde, tolışə adəton, ənənon omute iyən qırdə bıə məlumoti pevılo kardero proqramon nıbe tolışə fərhənqi bə qin be hol vardedə. Tolışon ıştə milliyə instituton soxte iyən zumand karde, ıştə mədəniyəti iyən ənənon ozavziye mımkunatiku məhrumin. Tolışə millət ımruj bə İbıə Milləton Təşkiloti buminə xəlğon həxon barədə Deklarasiyə tələbon uyǧun təbiəti nıǧo doe iyən hifz karde huğuğonku məhrum beyro, «ıştə zəmin ya əraziyon iyən co resurson istifodə strateqiyon, prioriteton təyin karde» zınedəni. Tolışə millət həzo soron dırozi de Tolışə bandon, Tolışə haymi təbiəti kəmbəkəm, duşbəduş jiyə, əmmo ısət bə əçəy zəmini təsir kardə hodison nəzarətiku, həmən ıştə jiyə əraziədə sərvəton istifodə karde huğuğonku məhrume. Tolışon xəyli poə çokə jimoni nəve roədə sosial-iqtisadi səbəbonro ıştə zəminon tərk karde məcburiyətədən iyən de ımiyən de ıştə sərzəmini əloqə oqəte məhrum bedən.
Hələ XIX-nə əsrədə 1804-1813 iyən 1826-1828 sornə Rusiyə-Ironə canqon səkıştədə tolışə milləti jimon kardə ərazi – Tolışıston – canq kardə tonon arədə bə dı poə co-co bıə. Tosə ısətnə vaxti tolışon, sabit inkişafi məğsədon təyin iyən ozavziye mımkun nıbe səbəbo, poə bıə millət təki mandedən.
Tolışə millət de ovıkiye xəto vəbəvə mande vaxtədə, əmə əçəy nımoyəndon təki, çəmə dastədə bıə həmmə sivil iyən ǧanuniyə vasitonku ıştə milləti, fərhənqi iyən zıvoni oqəte, ıştənəməxsusəti hifz karde iyən nıǧo doe bə ıştə və məğsəd nomone. Bə ım məğsədi rəsero əmə Beynolxəlğə Tolışə Fond (International Talysh Foundation) onomone.
Beynolxəlğə Tolışə Fond (ITF) tolışə milləti iyən əçəy zıvoni tarixi-mədəniyə merosi ozavziye, nıǧo doe, tədğığ iyən populyar kardero, Tolışıstoni sabitə sosial-siyosi, iqtisodi iyən ekoloji ozavziyero, bə curbəcurə mədəniyə, elmi-tədğığatinə, təhsilinə, ictimoiyə, siyosətinə, ekoloji iyən infrastrukturinə loyihon təşəbbus iyən dastək doydə. Beynolxəlğə Tolışə Fond (ITF) həmən bə tolışə milləti dair Həmməyəvo informasiyə vasiton (HİV) soxte iyən dastək doe, həmən tolışə milləti və həmmə dınyoədə əçəy nımoyəndon huğuğon qərdəni kəşero koməq kardedə.
Əmə bə tolışə milləti tale loğeyd nımandə har kəsi minnətdomon, çumçıko har qıləy milləti, zıvoni iyən fərhənqi nıǧo doe həmə dınyo mədəni mıxtəlifəti nıǧo doeye! Əmə bəyəndı iyən bə co kəson komək kardeyədə bə ıştə vəomə iyən bə har odəmi, har milləti huğuğon ğurb noə bıə tojə, həniyən çok bıə dınyo sərmayə noydəmon. Bə ico əmə tolışə milləti dəvardəyon hifz, ımrujnəni qərdəni kəşe iyən vəoməy soxte bəzınemon!
